Në xhamitë e Stambollit kanë filluar të vendosen zbukurimet e dritave të quajtura “Mahya”, një traditë osmane që zbukuron xhamitë gjatë Ramazanit.
Tradita e vendosjes së “mahya”-ve e cila filloi në Perandorinë Osmane në shekullin e 16-të, edhe sot vazhdon t’i zbukurojë xhamitë gjatë Ramazanit.
Ndërsa “mahya-t” janë varur vetëm pak ditë para Ramazanit në xhamitë madhështore dhe perandorake në Stamboll, ekipi i AA-së kapi imazhe të “mahya”-ve që zbukurojnë Xhaminë e Madhe Ajasofja (Ayasofya-i Kebir Cami-i Şerifi), xhaminë e re “Eminönü” dhe xhaminë “Süleymaniye”.
Ndërsa në xhaminë Sulltanahmet (xhamia blu) ku “mahya” vendoset mes dy minareve që në vitin 1617 kur u hap për adhurim, këtë vit zbukurimi “mahya” nuk do të vendoset për shkak të restaurimit.
“Tradita e vendosjes së ‘mahya-s’ vazhdon edhe sot me një numër të vogël zejtarësh”
Myftiu i Stambollit prof. dr. Safi Arpaguş, në deklaratën e tij për AA tha se tradita e varjes së “mahya-ve” në xhami, të cilat zënë vend të rëndësishëm në siluetën e qytetit, vazhdon edhe sot me një numër të vogël zejtarësh.
Ai tha se “mahya-t” i kanë vendosur nëpër xhami së bashku me Drejtorinë e Përgjithshme të Fondacioneve. Arpaguş theksoi se përveç xhamisë Sulltanahmet që është në restaurim, këtë vit “mahya-t” janë vendosur në Xhaminë e Madhe Ajasofja (Ayasofya-i Kebir Cami-i Şerifi), xhaminë “Süleymaniye”, xhaminë “Eyüpsultan”, Xhaminë Madhe Çamlıca dhe xhaminë “Mimar Sinan”.
Arpaguş thotë se “mahya-t” janë një traditë që vendoset mes dy minareve, veçanërisht në xhamitë me shumë minare dhe se ato bartin një mesazh për shoqërinë me fjali të përpikta dhe foli si më poshtë:
“Kur shikojmë procesin historik, në periudha të ndryshme janë përgatitur ‘mahya’ shumë të ndryshme, por gjatë Ramazanit theksohen më shumë tema si vëllazëria, gëzimi i festës, shenjtëria e familjes, rëndësia e adhurimit, agjërimit, namazit, zekatit. Natyrisht nga ana vizuale është specifike për netët e Ramazanit. Minaret tona ndriçohen me iftarin dhe fiken me syfyrin. Pra, agjërimi përfundon kur ato ndizen dhe agjërimi fillon kur dritat fiken. Në fakt, kjo është një traditë në kuptimin që ndan imsakun dhe iftarin nga njëri-tjetri në vendet ku zëri dhe ezani nuk arrijnë”.
Arpaguş thekson se këtë vit “mahya”-t i referohen bekimit të Ramazanit, Kuranit dhe muajit të agjërimit.
“Kemi vendosur që një javë të kemi të paktën një ‘mahya’ që thekson familjen”
Arpaguş bën të ditur se këtë vit do të ketë më shumë përmendje dhe referenca mbi temën e “mirësisë”.
“Në Xhaminë e Madhe Ayasofya mahya Kalime-i Tewhidit (La ilahe illallah) qëndron e varur gjatë gjithë Ramazanit pa ndryshuar. Menduam se do të ishte më e përshtatshme që ajo posaçërisht të mbetej kështu. Në xhaminë ‘Süleymaniye’ kemi ‘mahya’ me mbishkrimin si: ‘Mirë se erdhe, muaj i mëshirës’, ‘Familja është një bekim i madh’, ‘A është gati furnizimi për botën tjetër?’, ‘Falni namazin, jepni zeqatin’ dhe ‘Bajrami është vëllazëri’. Meqë këtë vit në vendin tonë është viti i familjes, ne vendosëm që të paktën një javë të kemi një ‘mahya’ që thekson familjen”, tha Arpaguş.
Myftiu i Istanbulit, Arpaguş, shtoi se në xhaminë e “Eminönü”-s do të ketë “mahya” që lexojnë “Përkrahni mirësinë”, “Falni namazin, jepni sadaka”, “Kujdesuni për të afërmit”, “Mos harroni jetën tuaj të përtejme” dhe “Bajrami është gëzim”, në xhaminë “Eyüpsultan”, do të ketë “Mirë se erdhe Ramazan”, “Familja është themeli i shoqërisë”, “A janë gati dispozitat tuaja për jetën e përtejme?”, “Gëzuar Bajramin”.
Sipas tij, në xhaminë “Mimar Sinan” do të ketë “Ramazani është muaji i Kuranit”, “Mos harroni jetën tuaj të përtejme”, “Familja është themeli i shoqërisë”, “A janë gati dispozitat tuaja për jetën e përtejme?”, “Bajrami është vëllazëri” dhe në xhaminë Valide-i Cedid në Üsküdar, “Mirë se erdhe sulltani i 11 muajve”, “Familja është themeli i shoqërisë”, “Qëndroni besnik ndaj premtimeve tuaja” dhe “Bajrami është gëzim”.
