U përpoqët të lini duhanin por nuk funksionoi? Ekziston një shpjegim racional përse keni dështuar në të. Jo sepse lënia e duhanit është e pamundur, por ndoshta nuk keni qenë gati për të.
Për të lënë duhanin, është e rëndësishme të jeni gati për të – emocionalisht dhe mendërisht. Disa njerëz janë thjesht më të përgatitur se të tjerët. Modeli integrues i ndryshimit të qëllimshëm të sjelljes i zhvilluar nga Prohaska dhe DiClemente përshkruan dhe parashikon se kur dhe si një person do të ndryshojë sjelljen e tij. Sipas këtij modeli, njerëzit kalojnë nëpër pesë faza në procesin e ndryshimit (paramendim, soditje, përgatitje, veprim, mirëmbajtje).
Po të marrim si shembull duhanin, në fazën e parë personi nuk dëshiron ta lërë fare duhanin, as që është i vetëdijshëm për problemin, por kryesisht njerëzit që e rrethojnë e vënë re problemin dhe bëjnë presion për të ndryshuar.
Në fazën e dytë, personi është i vetëdijshëm se duhet të lërë duhanin dhe mendon ta lërë një ditë. Tani ai e dëshiron vërtet, por nuk bën asgjë për ta bërë.
Përgatitja, ose faza e tretë, shpesh theksohet si më e rëndësishmja sepse shënon pikën e kthesës në procesin e ndryshimit. Është një fazë në të cilën një person është gati të ndryshojë dhe po zhvillon në mënyrë aktive strategji dhe plane se si ta bëjë atë. Duhanpirësit kryesisht synojnë të lënë plotësisht duhanin dhe produktet e nikotinës dhe/ose të zvogëlojnë dëmtimet shëndetësore.
Për të gjithë ata që aktualisht nuk janë gati të heqin dorë menjëherë nga duhani dhe nikotina, Kolegji Amerikan i Kardiologjisë nxjerr në pah të ashtuquajturën e tretë. Rruga e mesme – flasim për produkte alternative të duhanit të mbështetura shkencërisht, të cilat nga perspektiva e rrezikut shëndetësor, përfaqësojnë një zgjedhje më të mirë. Bëhet fjalë për produkte që nuk e djegin duhanin si cigaret, por e ngrohin atë dhe nuk prodhojnë tym duhani, duke ulur nivelin dhe sasinë e substancave të dëmshme dhe potencialisht të dëmshme mesatarisht deri në 95 për qind, krahasuar me cigaret. Kjo qasje shquhet si një plotësues i dëshirueshëm për strategjitë e reduktimit të pirjes së duhanit.
Me hyrjen në fazën e katërt, ai në fakt fillon të realizojë planin e tij, ndërsa faza e pestë nënkupton ruajtjen e ndryshimit dhe konsiderohet se personi e ka arritur nëse nuk pi duhan për një vit. Më në fund, burri arrin të dalë nga rrethi vicioz!
