Temperaturat globale janë rritur për dekada, por rritja e papritur dhe e jashtëzakonshme e nxehtësisë po e çon klimën në një territor të paeksploruar, duke i lënë shkencëtarët të hutuar.
Rritje e papritur e nxehtësisë
Gjatë dy viteve të fundit, rekordet e temperaturës janë thyer, duke ngritur pikëpyetje se çfarë po e shkakton këtë rritje të jashtëzakonshme. Ndërsa ekspertët pajtohen se djegia e lëndëve djegëse fosile luan një rol kyç në ngrohjen afatgjatë, variacionet natyrore të klimës mund të kontribuojnë gjithashtu në ndryshime në periudha më të shkurtra kohore.
Megjithatë, kjo rritje e nxehtësisë ka tejkaluar pritshmëritë e modeleve klimatike. Shkencëtarët po shikojnë faktorë të ndryshëm, si ndryshimet në retë, reduktimet e ndotjes atmosferike dhe ndryshimet në aftësinë e Tokës për të ruajtur karbonin, por përfundimet përfundimtare mund të priten vetëm pas një ose dy vitesh.
Organizata Botërore Meteorologjike raportoi se temperaturat nga qershori 2023 deri në shtator 2024 ishin të paprecedentë, duke i bërë 2023 dhe 2024 vitet më të nxehta të regjistruara. Sipas Richard Allan, një klimatolog në Universitetin e Reading, ngrohja globale rekord gjatë dy viteve të fundit e ka çuar planetin në një territor krejtësisht të paeksploruar.
Shkaqet e mundshme:
-Fenomeni El Niño: ky fenomen natyror, i cili ndodhi në mesin e vitit 2023, rriti temperaturat globale. Megjithatë, ngrohtësia vazhdoi edhe pas kulmit të saj në janar 2024.
-Zvogëlimi i emetimeve të squfurit: Kalimi në karburant më të pastër në transport nga viti 2020 ka reduktuar emetimet e squfurit, gjë që mund të ketë ndikuar në reflektimin e reve dhe rritjen e ngrohjes.
-Shterimi i karbonit: Oqeanet dhe pyjet, që thithin CO2 nga atmosfera, kanë treguar shenja të një “rënie mahnitëse” në aftësinë e tyre për të ruajtur karbonin.
Çfarë më pas?
Shkencëtarët paralajmërojnë se kjo rritje e nxehtësisë mund të jetë një shenjë e ndryshimeve më të thella dhe transformuese në sistemin klimatik. Sipas Johan Rockström nga Instituti për Kërkimin e Ndikimit Klimatik në Potsdam, kjo mund të jetë shenja e parë që planeti ka filluar të humbasë elasticitetin e tij.
Ndonëse shkaqet janë ende nën hetim, komuniteti shkencor ka nevojë urgjente për të sqaruar këto fenomene për t’iu përgjigjur në kohë pasojave të mundshme.
