Politikanët zviceranë kërkojnë që predikimi nëpër Xhami të bëhet vetëm në gjuhë zyrtare
INA
INA
21/03/2024

Imamët duhet të lejohen të predikojnë vetëm në një gjuhë kombëtare zvicerane ose në anglisht, kërkon këshilltari kombëtar i EDU-së, Andreas Gafner. Por a mund të luftohet vërtet kështu radikalizimi?

Nëse nuk flisni arabisht, shqip, boshnjakisht apo turqisht, në disa xhami të Zvicrës nuk do të kuptoni asnjë fjalë. Ndonëse gjithnjë e më shumë namazet e xhumasë falen në dy gjuhë, ende ka imamë që mezi flasin gjermanisht apo ndonjë gjuhë tjetër kombëtare.

Këshilltari Kombëtar i EDU-së, Andreas Gafner (52) është i shqetësuar nga kjo, qytetari i Bernës kërkon që predikimi në xhami të lejohet vetëm në një gjuhë kombëtare zvicerane ose në anglisht. Ai paraqiti një propozim përkatës në Këshillin Kombëtar këtë javë, i cili mbështetet nga politikanë të shumtë të SVP-së si dhe përfaqësues individualë nga qendra dhe EVP.

Imamët e dërguar nga jashtë në shënjestër

Gafner thotë se është shumë i shqetësuar për rritjen e radikalizimit, shkruan „Blick“. Islami radikal shpesh ushqehet nga imamët e dërguar nga shtetet e huaja. Autoriteti fetar turk, për shembull, financon disa dhjetëra imamë në Zvicër – dhe Kuvajti dhe Katari gjithashtu sponsorizojnë qendrat islamike.
Këshilli Kombëtar i EDU-së dëshiron t’i japë fund kësaj përmes një kërkese të gjuhës kombëtare, transmeton portali Shtegu. „Edhe atëherë nuk keni kontroll të plotë“, pranon ai. “Por do të ishte një hap në drejtimin e duhur”. Gafner i referohet jashtë vendit. Në Francë, hoxhallarët e dërguar nga një shtet i huaj kohët e fundit nuk kanë marrë më leje qëndrimi.

Ç’kuptim ka?

Nuk është përpjekja e parë për të vendosur rregulla më të rrepta për xhamitë, veçanërisht ato të financuara nga jashtë. Në vitin 2016, Këshilltari Kombëtar i Legës, Lorenzo Quadri (49) bëri thirrje që xhamive dhe imamëve të ndalohej të pranonin para të huaja. Ai gjithashtu donte që imamët të lejoheshin të predikonin vetëm në një gjuhë kombëtare. Por Këshilli i Shteteve e hodhi poshtë propozimin.
Është e diskutueshme se çfarë do të arrinte realisht një kërkesë e gjuhës kombëtare në parandalimin e radikalizimit të muslimanëve. Një studim i ZHAW arriti në përfundimin në vitin 2015 se kjo nuk ndodh kryesisht në xhami, por kryesisht përmes kontakteve me bashkëmoshatarët dhe nëpërmjet internetit.
“Ndikim i gjithanshëm me ndikim shumë të kufizuar”

Önder Günes (48), President i Federatës së Organizatave Ombrellë Islamike të Zvicrës (FIDS), flet për një „sulm të gjithanshëm me një efekt shumë të kufizuar“. Ai kritikon faktin se kjo do të krijonte një ligj të veçantë për xhamitë. Nëse është kështu, thotë ai, predikimet në spanjisht, për shembull, gjithashtu do të duhej të ndaloheshin.

Sot, shumë xhami tashmë predikojnë në një gjuhë kombëtare – për shkak të besimtarëve të rinj që janë rritur këtu dhe për faktin se njerëz nga grupe të ndryshme etnike po mblidhen gjithnjë e më shpesh. Megjithatë, Günes refuzon ndalimin e gjuhëve të huaja. “Ne gjithashtu duhet të mendojmë për gjeneratat e vjetra, të cilët shpesh flasin keq vetëm një gjuhë vendase dhe për të cilët xhamia është një vend i rëndësishëm strehimi”.